Mỗi năm trên cả nước xảy ra hàng nghìn vụ cháy tại các khu dân cư, gây thiệt hại lớn về người và tài sản, trong đó đặc biệt nghiêm trọng là các vụ cháy tại các khu dân cư, nhà ở kết hợp kinh doanh sản xuất.
Điển hình vụ cháy rạng sáng ngày 07/12/2019, một vụ cháy nhà dân thương tâm đã xảy ra tại số nhà 485 Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP Hồ Chí Minh khiến 3 người tử vong.
Vụ cháy xảy ra lúc 9 giờ 30 phút, sáng 29/11/2019, tại phố Bùi Ngọc Dương, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội trong lúc bốc xếp bình gas từ xe ô-tô, do bất cẩn nhân viên đã đánh rơi một bình gas xuống đất làm khí gas rò rỉ và bắt lửa gây cháy, nổ lớn. Tuy vụ cháy không thiệt hại về người nhưng thiệt hại lớn về tài sản cụ thể đám cháy cháy lan vào các nhà dân bên cạnh và cháy hỏng một số phương tiện dựng bên đường, gây tắc nghẽn giao thông vào giờ cao điểm.
Để đảm bảo an toàn PCCC và thoát nạn khi có sự cố xảy ra tại các khu dân cư (thôn,tổ dân phố), hộ gia đình. Công an huyện Vĩnh Bảo yêu cầu các khu dân cư, hộ gia đình thực hiện các khuyến cáo an toàn PCCC:
1. Biện pháp an toàn phòng cháy chữa cháy đối với khu dân cư, hộ gia đình:
- Không để nhiều đồ dùng, hàng hoá dễ cháy tại nơi đun nấu. Không dự trữ xăng dầu, khí đốt, khí dễ cháy nổ và các chất lỏng dễ cháy ở trong nhà ở, trường hợp cần phải dự trữ thì chỉ dự trữ số lượng ít nhất và để ở khu vực riêng biệt tránh nhầm lẫn và đổ vỡ.
- Ô tô, xe máy và các phương tiện dụng cụ có xăng dầu, chất lỏng dễ cháy để trong nhà ở phải cách xa bếp đun nấu, nguồn sinh nhiệt.
- Hạn chế sử dụng gỗ, tấm nhựa, mút xốp… để ốp tường, trần, vách ngăn nhằm hạn chế gây cháy lan.
- Phải lắp thiết bị tự ngắt (Cầu chì, cầu dao, Aptomat…) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng, từng nhánh và từng thiết bị điện tiêu thụ điện công suất lớn; không để vật dụng làm từ vật liệu dễ cháy gần thiết bị điện.
- Khi sử dụng bàn là, bếp điện, lò sấy phải có người trông coi, không để trẻ nhỏ, người già mắt kém, người bị tàn tật, người bị tâm thần sử dụng các thiết bị điện.
- Bố trí nơi thờ cúng hợp lý, các bức tường xung quanh và trần phía trên bàn thờ phải bằng vật liệu không cháy. Đèn, hương, nến phải đặt chắc chắn trên các vật không cháy, cách xa vật không cháy, hạn chế tối đa vàng mã hương, nến để trên bàn thờ. Chỉ đốt đèn, nến, hương khi có người lớn ở nhà trông coi, che chắn tránh cháy lan hoặc bị gió cuốn tàn lửa gây cháy lan.
- Nơi đun nấu phải có vách ngăn bằng vật liệu không cháy. Nếu đun bếp gas phải có biện pháp tránh chuột cắn dây dẫn gas, khi đun nấu xong phải tắt bếp và đóng van xả gas. Khi đun phải có người trông coi.
- Trước khi rời khỏi nhà và trước khi đi ngủ phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt các thiết bị điện không cần thiết.
- Không lắp lồng sắt, lưới sắt ở lan can nhà cao tầng. Trường hợp đã lắp đặt thì phải có cửa chốt trong và không được khóa. Chuẩn bị sẵn thang, thang dây để thoát nạn khi xảy ra cháy.
- Cửa có nhiều khóa nên sử dụng các loại khóa kiểu chìa khác nhau để dễ phân biệt khi mở và quy định nơi để chìa khóa dễ lấy, dễ thấy. Các cửa trong nhà nên sử dụng loại chốt gạt không nên sử dụng khóa, vẫn đảm bảo chống trộm.
- Nhà có trẻ nhỏ, người già, người tàn tật thì phải có nhiều biện pháp thoát nan, cứu người phù hợp và không được khóa cửa phòng của những người nêu trên.
- Chuẩn bị sẵn dụng cụ phá dỡ để tạo lối thoát nạn. Không bố trí đồ vật cản trở đường, lối, cửa thoát nạn.
- Mỗi gia đình nên có dự kiến các tình huống thoát nạn khi có cháy xảy ra để thoát ạn an toàn khi cháy. Trang bị dụng cụ trữ nước, xô thùng xách nước để vừa phục vụ sinh hoạt, vừa phục vụ chữa cháy, trang bị bình chữa cháy và mọi người trong gia đình phải biết sử dụng thành thạo các dụng cụ chữa cháy đã được trang bị.
- Khi cháy, nổ xảy ra phải bình tĩnh xử lý, tìm lối thoát nạn an toàn, đồng thời báo cho mọi người xung quanh để kịp thời ra khỏi khu vực nguy hiểm. Gọi điện cho cảnh sát PCCC theo số máy 114 hoặc đội dân phòng, chính quyền, công an xã gần nhất, đồng thời sử dụng phương tiện để chữa cháy.
2. Kỹ năng thoát nạn ra khỏi nhà đang cháy:
- Bằng biện pháp nhanh nhất, thông báo cho mọi người trong nhà biết để kịp hỗ trợ xử lý hoặc thoát ra ngoài an toàn.
- Cúp cầu giao điện, sử dụng các phương tiện chữa cháy sẵn có để dập lửa ngay từ khi mới phát sinh.
- Nếu không dập được hãy nhanh chóng thoát ra ngoài và đóng cửa lại.
- Tìm mọi cách báo cháy cho mọi người xung quanh biết, gọi điện thoại báo cháy tới Cảnh sát phòng cháy chữa cháy theo số máy 114 hoặc cơ quan Công an gần nhất.
- Mỗi gia đình cần có phương án thoát nạn và chia sẻ cho các thành viên trong gia đình được biết: Tìm lối thoát nạn qua cửa chính, qua ban công hoặc lên mái nhà sang nhà bên cạnh để thoát nạn. Nếu không thể thoát ra ngoài bằng các cửa, hãy sử dụng búa tạ đập tường để tạo lối thoát ra ngoài.
- Nếu phải băng qua lửa, khói để thoát nạn thì phải dùng khăn ướt để bảo vệ cơ quan hô hấp, khum người di chuyển càng thấp càng tốt. Khi di chuyển nên men sát chân tường, sẽ giúp di chuyển nhanh và an toàn hơn. Khi lửa bén cháy quần áo: Dừng di chuyển, nằm xuống đất và lăn qua lăn lại cho đến khi lửa tắt.
- Không trú ẩn dưới gầm giường, trong tủ quần áo, nhà vệ sinh.
- Trước khi mở cửa thì nên kiểm tra bằng mu bàn tay kiểm tra nhiệt độ. Khi mở cửa tránh người sang một bên đề phòng lửa tạt.