Thủy đậu là một bênh lây nhiễm lành tính, rất thường gặp, do virus Varicella zoster gây ra. Bệnh xảy ra ở mọi nơi mọi lứa tuổi. Phần lớn người bị nhiễm là trẻ em 5-11 tuổi nhưng bệnh cũng có thể xảy ra ở người lớn. Thủy đậu là một bệnh rất dễ lây và dễ bùng phát thành dịch. Con người là nguồn chứa vi rút duy nhất.
Bệnh lây lan một cách dễ dàng qua không khí, khi hít phải nước bọt, hắt hơi, ho hoặc tiếp xúc với mụn nước của người bị bệnh. Bệnh cũng có thể truyền từ mẹ sang con, nếu người mẹ bị bệnh thủy đậu trong lúc mang thai. Người bị bệnh thủy đậu có khả năng lây nhiễm bệnh cho người khác từ 1-2 ngày trước khi phát ban cho đến khi các nốt phỏng nước và khô vảy hoàn toàn.
Thời kỳ ủ bệnh từ 14-16 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn lây. Trong thời kỳ này bệnh nhân không có biểu hiện bệnh lý nào.
Thời kỳ phát bệnh: xuất hiện các nốt ban đỏ, ngứa trên da ở vùng đầu, mặt rồi lan ra khắp cả thân người, ban mọc cả ở niêm mạc miệng, mũi, tai, bộ phận sinh dục. Sau 12-24 giờ các nốt ban tiến triển thành các nốt phỏng nước, bên trong chứa chất dịch trong suốt. Các nốt phỏng nước vỡ ra, khô lại thành vảy và bong vảy sau 5-10 ngày. Khác với bệnh đậu mùa bệnh này không để lại sẹo vĩnh viễn nếu không bị nhiễm trùng da thứ phát. Kèm theo người bệnh có thể sốt nhẹ 380C (nếu ban dày bệnh nhân có thể sốt cao hơn), nhức đầu mệt mỏi đau họng.
Thủy đậu là bệnh có diễn biến nhẹ, lành tính. Bệnh tiến triển khoảng 10-15 ngày rồi tự khỏi. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể gây những biến chứng nguy hiểm, từ bội nhiễm vi khuẩn đến viêm não. Biến chứng của thủy đậu có tác hại đến hệ thần kinh trung ương và có thể gây viêm phổi, dẫn đến tử vong. Những phụ nữ mang thai mà chưa từng bị thủy đậu trước đó dễ có nguy cơ bị thủy đậu trong thai kì, bệnh thường nặng và hay có biến chứng. Người mẹ bị thủy đậu trong vòng 3 tháng đầu kì và 3 tháng giữa kì có thể gây lây nhiễm cho bào thai gây nên các khuyết tật bẩm sinh cho thai nhi dù tỷ lệ tương đối thấp 0,4%-2%.
Bệnh thủy đậu thường nhẹ và tự khỏi nên có thể để bệnh nhân tại nhà để chăm sóc.
+ Để bệnh nhân nằm trong phòng riêng, thoáng khí, có ánh sáng mặt trời.
+ Vệ sinh mũi họng cho bệnh nhân bằng nước muối sinh lý NaCl 0,9%.
+ Thay quần áo và tắm rửa hàng ngày cho người bệnh bằng nước ấm trong phòng tắm. Nên cho người bệnh mặc quần áo nhẹ, mỏng , rộng.
+ Đối với trẻ em nên cắt móng tay cho trẻ, giữ móng tay trẻ sạch hoặc có thể dùng bao tay vải để bọc tay trẻ nhằm tránh những biến chứng nhiễm trùng da thứ phát do trẻ gãi gây trầy xước các nốt phỏng nước.
+ Dùng dung dịch Xanhmetylen để chấm lên các nốt phỏng nước đã vỡ.
+ Nếu trẻ ngứa khó chịu có thể đưa đến khám tại các cơ sở y tế.
+ Trường hợp trẻ sốt cao có thể cho trẻ uống các loại thuốc hạ sốt thông thường theo hướng dẫn của thầy thuốc.
+ Cho trẻ ăn các thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước nhất là nước hoa quả (cam, chanh).
- Nên tránh những quan điểm và việc làm khôngđúng như:
- Kiêng gió, kiêng nước, để trẻ ở trong phòng quá kín, cho trẻ mặc quần áo quá dày, không tắm rửa vệ sinh hàng ngày cho trẻ khiến trẻ ngứa ngáy khó chịu, trẻ sẽ gãi gây trầy xước các nốt phỏng dễ dẫn đến biến chứng nhiễm trùng da, nhiễm trùng máu.
- Dùng thuốc Aspirin để hạ sốt.
- Sử dụng loại thuốc mỡ bôi tại chỗ có chứa corticoids.
- Khi trong gia đình, trường học, công sở... có người mắc bệnh, cần cách ly bệnh nhân 7-10 ngày để tránh lây lan cho cộng đồng xung quanh. Nếu trẻ ở độ tuổi đi học, khi mắc bệnh phải nghỉ học và người lớn phải nghỉ làm 1-2 tuần. Tuy nhiên, việc cách ly bệnh nhân không bảo đảm ngừa được bệnh cho người khác vì siêu vi có thể lây lan từ trước khi phát mụn nước và sau khi mụn nước đã lành.
Do đó, biện pháp hiệu quả nhất là chủng ngừa văcxin nhưng việc chủng ngừa phải thực hiện trước khi xảy ra dịch, chứ khi bùng phát bệnh mới đi chích ngừa thì nhiều khi đã mắc bệnh rồi, hoặc văcxin chưa kịp tạo miễn dịch cho cơ thể thì đã mắc bệnh.
Văcxin ngừa thủy đậu tạo được miễn nhiễm lâu dài gần như suốt đời, tính an toàn cao, ít tác dụng phụ (chỉ khoảng 5% sốt nhẹ sau khi chích)
- Cách phòng bệnh Thuỷ đậu:
- Phát hiện sớm để tránh lây lan ra cộng động.
- Khi phát hiện bệnh phải cách ly người bệnh từ lúc bắt đầu phát bệnh cho đến khi các nốt phỏng nước khô vẩy hoàn toàn (người lớn phải nghỉ làm, trẻ nhỏ phải nghỉ học).
- Để người bệnh ở một phòng riêng có cửa sổ, thoáng mát, có đủ ánh sáng mặt trời.
- Sử dụng các vật dụng cá nhân riêng cho người bệnh: khăn mặt, cốc, chén, thìa, đũa, chăn, gối, màn…
- Hạn chế tiếp xúc với người bệnh khi cần tiếp xúc thì phải đeo khẩu trang. Sau khi tiếp xúc phải rửa tay bằng xà phòng. Đặc biệt những phụ nữ có thai cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh.
- Vệ sinh phòng ở của người bệnh: lau sàn nhà, bàn ghế, tủ giường, đồ chơi…của người bệnh hàng ngày bằng nước Javen hoặc dung dịch cloramin B sau đó rửa lại bằng nước sạch.
- Tiêm chủng vắc xin là cách phòng bệnh hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh Thuỷ đậu.
=> Trên đây là bài tuyên truyền phòng chống dịch bệnh Thuỷ đậu của trường Mầm non Trung Lập - Vĩnh Bảo - Hải Phòng